“Mijn leven is een aaneenschakeling van momenten die niet de
bedoeling waren.”
Tenenkrommend, pijnlijk, naar en vervelend, maar ook (zwart)
humoristisch, lachwekkend, belachelijk en ontroerend zijn de mensen in Kaans
verhalen. Mensen die niet zijn beland in het leven dat ze van te voren voor
zichzelf hadden uitgestippeld. Mensen die het leven over zich heen hebben laten
komen, geen weerstand hebben weten te bieden aan de golfslag van de wereld om
zich heen. Ontevreden en jaloers lijken ze gebukt te gaan onder hun eigen
bestaan en de nietigheid daarvan. Maar daarnaast lijken ze ook buitengewoon
goed geoefend in het zich wentelen in al die ellende en er lekker wat anderen
in mee te slepen. Zonder dat dat de bedoeling was natuurlijk. Of … misschien
toch wel?
Herkenbaar is het hier en daar voor iedereen, al zullen niet
veel mensen in de uitvergrote situaties zitten die Kaan schetst. Er wordt veel
wijn gedronken om het leven te verdringen en het lezen van de verhalen nodigt
je zeer uit tot het meedoen daaraan. Al die oude wanhoop, die zo vertrouwt aanvoelt!
Mijn favoriet is het eerste verhaal in de bundel: ‘Een
keurig meisje’, waarin een meisje zich keurig gedraagt (nou ja) totdat ze zich
niet meer keurig gedraagt.
Ik hou er wel van, van de stijl van Marte Kaan. Ze is
psycholoog, even oud als ik, maar dan wel met een carrière. Ze is namelijk
psycholoog, journalist en nu ook fictieschrijver. Saboteur is haar
fictiedebuut, maar het heeft een duidelijk samenhang met haar achtergrond in de
psychologie. Deze verhalenbundel is heel verzorgd uitgegeven. Afwijkend
formaat, heel lekker in de hand liggend, mooie bladspiegel, fijn lettertype.
Tien intelligente, verrassende verhalen in een handzaam pakketje, en dat voor
maar 16,95 euro.
Verhalenbundels ‘doen’ het nooit zo goed. Mensen kopen graag
romans, maar zelfs een verhalenbundel van hun lievelingsschrijver zouden ze wel
eens kunnen laten liggen. Ik heb nooit veel aandacht besteed aan de reden
ervoor. Maar ik kan me voorstellen dat je voor 20 euro liever iets moois en
compleets koopt dan een paar handen vol kleine stukjes, hoe mooi die stukjes
ook kunnen zijn.
In Engelstalig boekenland zijn verhalenbundels veel
populairder. En als je van bepaalde genres houdt, kun je helemaal je lol op,
want dan zijn er ladingen geweldige collecties te vinden. Overigens is er wel
een groot verschil tussen verhalenbundels van een en dezelfde auteur en
anthologieën, een collectie verhalen van verschillende auteurs door een
samensteller gekozen en bijeengebracht. Ik ben fan van beide.
Ik vind een verhalenbundel net een doos chocolaatjes, een
doos Merci. Je kunt de stijl en thematiek van de auteur proeven, zonder je
volledig over te geven aan een honderden pagina’s tellende roman. Je krijgt een
dozijn plotjes voorgeschoteld in plaats van maar één. Kleine cadeautjes, stuk
voor stuk. Je leest bundels anders, je kunt niet altijd van het ene verhaal
direct doorsteken naar het volgende. Net als bij een volledig boek, moet je het
verhaal soms een beetje laten bezinken. Tenzij de verhalen onderling dan weer
samenhangen, maar daar hou ik niet van. Dat is vals spelen, een roman in de
vorm van een verhalenbundel, vind ik. Een kort verhaal moet vlotter to the
point komen, kan minder ruimte gebruiken om zijn kracht neer te zetten. En
juist dan, is het korte verhaal veel krachtiger.
Zo lekker, in slecht een half uurtje een heel nieuwe wereld
ontdekt, helemaal uitgelezen en al peinzend overdenkend. Saboteur las ik uit
(alhoewel, een verhalenbundel lees je dus niet echt ‘uit’, het is meer dat de
verhalen op een gegeven moment gewoon op zijn) in bad en dat is een primeur. De
lichtvoetigheid van losse verhalen ontlokte me de frivoliteit het boek boven
het water te houden en zo te lezen.
Voor wie dit leest: heb je nooit overwogen een
verhalenbundel te lezen, sta dan op uit je luie stoel (of uit bad), loopt naar
de boekhandel (bij voorkeur de boekhandel waar ik werk) en koop ‘Saboteur’ van
Marte Kaan (net besteld, dus straks op voorraad). Geef jezelf de kans het fijne
leesplezier van (korte) verhalen te ontdekken. Ik weet zeker dat het zal
bevallen.
Lees de andere blogs over Marte Kaans 'Saboteur'.