woensdag, april 30, 2014

Verhalenbundels: Marte Kaan - Saboteur



“Mijn leven is een aaneenschakeling van momenten die niet de bedoeling waren.”


Tenenkrommend, pijnlijk, naar en vervelend, maar ook (zwart) humoristisch, lachwekkend, belachelijk en ontroerend zijn de mensen in Kaans verhalen. Mensen die niet zijn beland in het leven dat ze van te voren voor zichzelf hadden uitgestippeld. Mensen die het leven over zich heen hebben laten komen, geen weerstand hebben weten te bieden aan de golfslag van de wereld om zich heen. Ontevreden en jaloers lijken ze gebukt te gaan onder hun eigen bestaan en de nietigheid daarvan. Maar daarnaast lijken ze ook buitengewoon goed geoefend in het zich wentelen in al die ellende en er lekker wat anderen in mee te slepen. Zonder dat dat de bedoeling was natuurlijk. Of … misschien toch wel?

Herkenbaar is het hier en daar voor iedereen, al zullen niet veel mensen in de uitvergrote situaties zitten die Kaan schetst. Er wordt veel wijn gedronken om het leven te verdringen en het lezen van de verhalen nodigt je zeer uit tot het meedoen daaraan. Al die oude wanhoop, die zo vertrouwt aanvoelt!

Mijn favoriet is het eerste verhaal in de bundel: ‘Een keurig meisje’, waarin een meisje zich keurig gedraagt (nou ja) totdat ze zich niet meer keurig gedraagt.

Ik hou er wel van, van de stijl van Marte Kaan. Ze is psycholoog, even oud als ik, maar dan wel met een carrière. Ze is namelijk psycholoog, journalist en nu ook fictieschrijver. Saboteur is haar fictiedebuut, maar het heeft een duidelijk samenhang met haar achtergrond in de psychologie. Deze verhalenbundel is heel verzorgd uitgegeven. Afwijkend formaat, heel lekker in de hand liggend, mooie bladspiegel, fijn lettertype. Tien intelligente, verrassende verhalen in een handzaam pakketje, en dat voor maar 16,95 euro.

Verhalenbundels ‘doen’ het nooit zo goed. Mensen kopen graag romans, maar zelfs een verhalenbundel van hun lievelingsschrijver zouden ze wel eens kunnen laten liggen. Ik heb nooit veel aandacht besteed aan de reden ervoor. Maar ik kan me voorstellen dat je voor 20 euro liever iets moois en compleets koopt dan een paar handen vol kleine stukjes, hoe mooi die stukjes ook kunnen zijn.

In Engelstalig boekenland zijn verhalenbundels veel populairder. En als je van bepaalde genres houdt, kun je helemaal je lol op, want dan zijn er ladingen geweldige collecties te vinden. Overigens is er wel een groot verschil tussen verhalenbundels van een en dezelfde auteur en anthologieën, een collectie verhalen van verschillende auteurs door een samensteller gekozen en bijeengebracht. Ik ben fan van beide.

Ik vind een verhalenbundel net een doos chocolaatjes, een doos Merci. Je kunt de stijl en thematiek van de auteur proeven, zonder je volledig over te geven aan een honderden pagina’s tellende roman. Je krijgt een dozijn plotjes voorgeschoteld in plaats van maar één. Kleine cadeautjes, stuk voor stuk. Je leest bundels anders, je kunt niet altijd van het ene verhaal direct doorsteken naar het volgende. Net als bij een volledig boek, moet je het verhaal soms een beetje laten bezinken. Tenzij de verhalen onderling dan weer samenhangen, maar daar hou ik niet van. Dat is vals spelen, een roman in de vorm van een verhalenbundel, vind ik. Een kort verhaal moet vlotter to the point komen, kan minder ruimte gebruiken om zijn kracht neer te zetten. En juist dan, is het korte verhaal veel krachtiger.

Zo lekker, in slecht een half uurtje een heel nieuwe wereld ontdekt, helemaal uitgelezen en al peinzend overdenkend. Saboteur las ik uit (alhoewel, een verhalenbundel lees je dus niet echt ‘uit’, het is meer dat de verhalen op een gegeven moment gewoon op zijn) in bad en dat is een primeur. De lichtvoetigheid van losse verhalen ontlokte me de frivoliteit het boek boven het water te houden en zo te lezen.

Voor wie dit leest: heb je nooit overwogen een verhalenbundel te lezen, sta dan op uit je luie stoel (of uit bad), loopt naar de boekhandel (bij voorkeur de boekhandel waar ik werk) en koop ‘Saboteur’ van Marte Kaan (net besteld, dus straks op voorraad). Geef jezelf de kans het fijne leesplezier van (korte) verhalen te ontdekken. Ik weet zeker dat het zal bevallen. 

Lees de andere blogs over Marte Kaans 'Saboteur'.


dinsdag, april 15, 2014

Eva Kelder - Het leek stiller dan het was



Hoe doe je dat nou? In een boekwinkel een boek uitkiezen dat je aanspreekt, ook nog in de hoop dat het goed is. Tussen al die andere titels en covers, blurbs en prijzen. Lees je de boekrecensies in de kranten? Volg je de buzz op Twitter? Luister je wat collega’s, vrienden en buren je aanraden? ‘Het leek stiller dan het was’ kost maar 17,95, maar ik had het niet opgepakt in de winkel. De cover is er een van dertien in een dozijn en doet te chicklitterig of romannerig aan. Een prachtige dos rossig haar dat op de wind beweegt. Een luisterend of niet-luisterend oor in het midden.

De inhoud is prachtig.

Seije is een kind op Vlieland, onhandig opgroeiend, bij een alleenstaande moeder met een eigen denkwijze. Seije is niet het meest populaire meisje op school, verre van. Ze is een einzelgänger, maar dan eentje met een heel goede, beste vriend, Teun. Hoe moeilijk is het om je thuis te voelen op je eigen eiland, je eigen school, in je eigen huis, in je eigen vel? Wie of wat leidt je tot welke keuzes? Seije maakt een paar heel onhandige, stomme keuzes, alhoewel ‘keuzes’ een woord is dat eigenlijk niet past bij de momenten dat de wereld, het leven, maar met name de mensen om haar heen, haar een kant op duwen. Ze maakt echter ook een paar prima keuzes, waardoor ze de wereld te zien krijgt, carrière maakt, doet wat ze geweldig vindt en daarin ook nog uitblinkt. Zo sneu vind ik dat hele meiske niet. Het is best wel een geslaagde tante.

Alleen… zie dat zelf maar eens zo.

‘Het leek stiller dan het was’ is een volwassenwording van een onzeker en gevoelig meisje, dat veel te veel nadenkt en veel te weinig waarheid hardop zegt. Ze kletst en liegt zich een slag in de rondte, om geslaagdheid in het leven te veinzen. Zonder dat het nodig is iets te veinzen. De zinnen van Kelder zijn een genot om te lezen. Het is gevoelig, heel raak proza, waar we onszelf allemaal in herkennen. Het is pijnlijk en eerlijk, rauw. Kelder geeft gedetailleerd weer wat er in Seije en ons allemaal omgaat, met vertoon van psychologisch inzicht.

Sja, maar dan willen klanten in de boekwinkel weten: maar waar gaat het dan over? En dan ga je van: “Nou, er woont een meisje op een eiland en ze is daar niet zo heel gelukkig met haar moeder, maar wel met haar goede vriend Teun. Ze gaat naar Engeland om te studeren en vervolgens naar Amerika om te promoveren en dat gaat haar allemaal wel goed af. En toch is ze niet gelukkig.”

Wat een aansteller eigenlijk, die Seije. Of niet? Want word je gelukkig door waar je in slaagt? En met wie je bent? Of zijn die externe factoren fijn, maar moet je toch echt vrede met jezelf maken?
Eva Kelder is net een Seije, hartstikke jong en al hartstikke geslaagd. Met publicaties in diverse literaire bladen en nu haar debuutroman, met nog een verhalenbundel in voorbereiding.

Dus mocht je langs ‘Het leek stiller dan het was’ lopen in de winkel en je laat het liggen vanwege de niet-zo-opvallende kaft, draai dan toch maar even om en pak het boek op. Lees niet de blurb, maar de eerste bladzijde en je bent hooked. Het is een intelligent, gevoelig en raak boek, dat laagjes opentrekt, waarvan je het bestaan niet wist. 

Bestel het boek hier. En lees ook andere blogs over 'Het leek stiller dan het was'.