Een tweede roman van Maartje Wortel, dat schept wellicht
verwachtingen. Met haar verhalenbundel ‘Dit is jouw huis’ waarmee ze in 2009
debuteerde won ze de Anton Wachterprijs. Haar eerste roman ‘Half mens’ in 2011
leverde haar nominaties op voor de Opzij Literatuurprijs en de BNG Nieuwe
Literatuurprijs.
En dan nu, IJstijd, over de willoze James Dillard, die geleefd
wordt door zijn leven. Een niet zo dappere kerel die de dingen laat komen zoals
ze komen en zelden zelf een richting kiest. Een verhaal in tegenwoordige tijd
over een leven achter glas, zonder dichtbij te komen.
James is niet direct een personage waar je van onder de
indruk bent. Hij ligt in zijn halfnakie op een hotelbed, in een hotelkamer, met
de hotelkat als gezelschap, kazen etend, wijn drinkend. Ooit is hij, op zijn
negentiende, door zijn moeder ‘uit huis gezet’. Zij vond dat hij volwassen was
en de wereld moest leren kennen en bracht hem naar een luxe hotel in Amsterdam.
Vanaf dat moment woonde hij op zichzelf. Jaren later woont James nog steeds in
hotels, heeft hij niets van zijn leven gemaakt en leeft hij nog steeds van zijn
moeders aanzienlijke geldfondsen. Niets mis mee, alleen wel een beetje saai,
een beetje niksig.
Hij ontmoet Marie, een gejaagd meisje, met
anorexia-neigingen en een verwrongen zelfbeeld. Ze worden verliefd, delen het
leven een tijd, kopen samen een eiland in Zweden. Maar hij verliest haar en
daar lijdt hij onder. Hij weet niet wat er gebeurd is, wat hij anders had
moeten doen en hoe hij moet leven met het gemis van Marie.
Dan belt ene Monica, een redacteur bij een uitgeverij. Of
hij wel even een boek wil schrijven. James is geen schrijver, maar hij gaat op
het aanbod in, want wie is hij om ‘nee’ te zeggen tegen een Monica. James
onderzoekt zijn nieuwe levensdoel, raakt aan de praat met Chuck Palahniuk en
keert zijn moeders fondsen de rug toe. Is dat het dan? Is hij nu schrijver?
James vertelt over zijn leven, in bijzondere rake
verwoordingen, die we allemaal herkennen. Elke zin is een gedachte, een
aforisme. Dat maakt het lezen van IJstijd een bijzonder trage toestand. Niet
dat het zo moeizaam of complex is geschreven. Integendeel, het is bijzonder
licht en toegankelijk geschreven. Alleen ook extreem geladen, inhoudelijk,
inzichtelijk en herkenbaar (voor de eerlijken onder ons). Hoe moeilijk is het
om geluk te vinden in je eigen leven. Welke kant stuur je op en wie ben je
eigenlijk?
Zonder echt in het wetenschappelijke existentiële te geraken,
gaat IJstijd daar wel over. Wie bepaalt wie jij bent? Het boek geeft stof tot
nadenken en juweeltjes van zinnen en uitspraken. Wortel legt het hele hoofd en
hart bloot, voor iedereen om te zien. Het is een leuk, vermakelijk verhaal met een lastig te volgen tijdlijn. Het is intelligent geschreven, uitdagend
en, nogmaals, raak.
IJstijd is raak.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten