zondag, september 29, 2013

Boekrecensie: Carlos Ruiz Zafon - Septemberlichten



Septemberlichten is een young adultboek uit 1995 van de auteur van de populaire Spaanse boekenreeks Het kerkhof der vergeten boeken, waarvan vrijwel iedereen het eerste deel wel kent: De schaduw van de wind. Door het succes van die serie voor volwassen lezers, zijn vanaf 2010 ook de young adultboeken van deze auteur vertaald, die samen geen reeks vormen.

In Septemberlichten ontmoet de jonge Irene in haar nieuwe woonplaats de stille Ismaël, met wie het direct klikt. Ze is samen met haar moeder en broertje vanuit Parijs naar een huis aan de kust verhuisd, na de dood van haar vader. Haar moeder heeft een functie gekregen als assistent van de excentrieke speelgoedmaker Lazarus Jann. Het leven lijkt ze weer even toe te lachen, zeker als Irene en Ismaël een spannende klik blijken te hebben. Ze hebben het naar hun zin in hun Kaaphuis, in het kleine dorpje en met hun dagelijkse bezigheden, ook al zijn de talloze mechanische toestellen en poppen in het huis van Lazarus Jann een tikje eng. Maar dan wordt Hannah, het nichtje van Ismaël en het dienstmeisje van Lazarus Jann, dood in het bos gevonden, onder heel vreemde omstandigheden. Een groot gevaar waart rond in het bos en op Cravenmoore, het enorme landhuis van Lazarus Jann en zijn bedlegerige vrouw. Wie of wat is die moordenaar en wat wil hij? Een achtbaan van ontdekkingen en angstaanjagende momenten volgt.

Septemberlichten is vanaf de eerste bladzijde heel erg eng, lekker eng, spannend eng, onschuldig eng en echt enorm eng. Het is een boek dat ik me niet meer kon veroorloven vlak voor het slapengaan te lezen, door het daaropvolgende gebrek aan nachtrust. Het verhaal zit knap in elkaar, maar is nou ook weer niet zo machtig origineel. De kracht ligt in de enorm subtiele en rake beschrijvingen van Ruiz Zafon. Met minimale penstreken brengt hij taferelen tot leven waar je kippenvel van krijgt. Hij laat je op dezelfde momenten over je schouder kijken, de schaduwen in, als de hoofdpersonen in dit boek. De misplaatstheid van dat enorm, enge gevaar in dit schattige, kleine en altijd kalme vissersdorpje wordt prachtig neergezet. De spanning, het mysterie en zeker ook de actie zijn geweldig om te lezen. Zafon schetst met de mechanische omgeving en de vreemde creaties van Lazarus Jann en heel boeiend, en vreemd plaatje.

De brieven aan het begin en aan het eind van het boek van Irene en Ismaël aan elkaar voegen voor mij niet veel toe aan het verhaal. Ook is de hele geschiedenis achter het plot een vertelde theorie, die van mij wel uitgebreider had gemogen, ook omdat die reuze interessant is. De gruwelijkheid van die geschiedenis is de moeite waard en had meer plek mogen krijgen. En daarnaast zijn er de klassieke domme dingen die de hoofdpersonen doen. In je eentje het bos in gaan na een moord in datzelfde bos, of in het donkere huis van de potentiële moordenaar op onderzoek gaan en dan splitsen, dat zijn de momenten dat je als lezer je denkbeeldige rempedaal intrapt.

Toch is Septemberlichten een absolute aanrader. Het verhaal zit goed in elkaar en alle lijntjes komen subtiel samen. Het is bedoeld voor lezers vanaf 15 jaar, maar dan wel van het type ‘stalen zenuwen’. Heb je geen lol in enge verhalen en lekker schrikken, dan is dit boek niet de goede keuze. Wil je wel even je hart in je keel voelen kloppen, niet meer naar het toilet durven ’s nachts en een tijdje weer een nachtlampje aanlaten op donkere tijden, dan is dit het boek dat je moet lezen. Heerlijk eng!

Carlos Ruiz Zafon schreef inmiddels drie boeken van het uiteindelijke vierluik 'Het kerkhof der vergeten boeken': De schaduw van de wind, Het spel van de engel en De gevangene in de hemel. Naast Septemberlichten schreef hij in de Young Adultcategorie De Nevelprins en Het Middernachtspaleis. In november verschijnt Marina, in dezelfde griezelsferen.

Deze recensie zal in het komende nummer van Holland SF verschijnen. 

Geen opmerkingen: